Στα γήπεδα του κόσμου

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Στα γήπεδα του κόσμου, αλλά και στα δικά μας, οι άνθρωποι συνεχίζουν να αγωνίζονται καθημερινά για την επιβίωσή τους με μια πλανητική κρίση που δεν έχει τέλος. Θα διαρκέσει πολλά χρόνια μας προειδοποιεί η νέα τσαρίνα της Ευρώπης Άγκελα Μέρκελ. Μιλάμε φυσικά για τα εκατομμύρια-δισεκατομμύρια των εργαζομένων από τους οποίους ζητάνε καθημερινά θυσίες την ίδια ώρα που μια μικρή ολιγαρχία, 2%3% του πληθυσμού της γης, έχει συγκεντρώσει στα χέρια της το μεγαλύτερο κομμάτι τού παγκόσμιου πλούτου. Το επιβεβαιώνουν νομπελίστες Αμερικανοί οικονομολόγοι υπεράνω κάθε υποψίας για αριστερές συμπάθειες. Η Ευρώπη συνεχίζει την πορεία της μέσα στη νύχτα αφού και η τελευταία διάσκεψη των ηγετών της δεν έδωσε λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Διότι ασφαλώς η γερμανοποίησή της δεν οδηγεί και σε λύση των προβλημάτων της. Μια γερμανοποίηση που δύσκολα θα γίνει αποδεκτή από τους λαούς της γηραιάς ηπείρου, αφού καταργεί κάθε ίχνος εθνικής κυριαρχίας και επιβάλλει μια καταστροφική νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική. Οι ενδοκαπιταλιστικές συγκρούσεις αλλά και η περιθωριοποίηση μεγάλων ομάδων του πληθυσμού τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν μπορούν πια να αποκρυβούν. Τόσο που ένας Αμερικανός στρατηγός, o Μάρτιν Ντέμπσι, μίλησε για σύννεφα πολέμου που συσσωρεύονται στην Ευρώπη.
Αν και πρόκειται για ένα ακραίο σενάριο, αυτό δείχνει την τραγική κατάσταση στην οποία έχει οδηγηθεί η Ευρώπη από ένα ανίκανο πολιτικό ιερατείο που αφέθηκε να καθοδηγείται από τις αγορές και τους αναξιόπιστους πιστοληπτικούς οίκους. Το βρετανικό βέτο στην τελευταία ευρωπαϊκή διάσκεψη είναι μια ένδειξη των σοβαρών αυτών ενδοκαπιταλιστικών διενέξεων της Ευρώπης που ουσιαστικά έφερε αντιμέτωπη τη Γερμανία με την Αγγλία. Μόνο που η Μέρκελ έβαλε επιδέξια μπροστά τον Σαρκοζί για την αντιμετώπιση του Λονδίνου. Το μόνο θετικό από αυτή τη διένεξη είναι η απομόνωση του βρετανικού δούρειου ίππου. Βέβαια αυτή η απομόνωση θα είχε κάποιο νόημα αν οι υπόλοιποι λαοί της Ευρώπης απέφευγαν τη γερμανοποίηση και δημιουργούσαν μια Ευρώπη με κοινωνικό όραμα και με ανθρώπινες προοπτικές για τους λαούς της.
Στον ίδιο ευρωπαϊκό χώρο προέκυψε και η αμφισβήτηση των ρωσικών εκλογών. Σίγουρα το ρωσικό καθεστώς δεν διακρίνεται για την προσήλωσή του στους κανόνες και τις διαδικασίες της δημοκρατίας. Από την άλλη όμως υπάρχουν και οι χρηματοδοτούμενες από τη Δύση και ειδικά από τους Αμερικανούς μη κυβερνητικές οργανώσεις που προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποσταθεροποιήσουν τη Ρωσία. Πολύ θα ήθελαν οι Δυτικοί, και ειδικά οι Αμερικανοί, την επάνοδο της Ρωσίας σ’ ένα καθεστώς αστάθειας και κλεπτοκρατίας όπως την εποχή που κυβερνούσε τη χώρα ο μεθύστακας πρόεδρος της Μπορίς Γιέλτσιν. Ο Πούτιν ενοχλεί περισσότερο γιατί πέτυχε να επανακτήσει το χαμένο έδαφος και να μετατρέψει τη χώρα του σε σταθερό παράγοντα του διεθνούς συστήματος και πολύ λιγότερο για την όποια αντιδημοκρατική του συμπεριφορά.
Στην Ελλάδα ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος αναγνωρίζει τώρα πως «το DΝΑτου μνημονίου μας οδηγεί σε αδιέξοδο» και «δυστυχώς, όλες οι θεμελιώδεις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προγνώσεις του αρχικού προγράμματος του μνημονίου δεν επιβεβαιώθηκαν». Έτσι όλοι οι προγραμματισμοί που έγιναν στη βάση του μνημονίου αποδείχτηκαν λανθασμένοι και τα δύο χρόνια που πέρασαν πήγαν χαμένα. Ταυτόχρονα όμως βύθισαν τη χώρα και τη ζωή των ανθρώπων στο χάος και την εθνική κατάθλιψη. Στην Κύπρο λίγοι φαίνεται να αντιλαμβάνονται πού οδηγούμαστε και στον τομέα της οικονομίας και στο Κυπριακό. Η Κύπρος είναι μία από τις τέσσερις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να δανειστούν από τις διεθνείς αγορές. Οι άλλες είναι η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία που βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο του ΔΝΤ και του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης. Το ρωσικό δάνειο απέτρεψε για την ώρα τα χειρότερα αλλά είναι αμφίβολο αν θα αποφευχθούν και στο μέλλον. Στο Κυπριακό η πολιτική του «καλού παιδιού» με τα φοβικά της σύνδρομα αποδείχτηκε καταστροφική. Και όμως τα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή, μετά και την ανακάλυψη και του φυσικού αερίου, έχουν αλλάξει ευνοϊκά υπέρ μας. Απλώς στη Λευκωσία, κυβέρνηση και κομματικά ιερατεία αδυνατούν να αφομοιώσουν τα νέα αυτά δεδομένα και εξακολουθούν να πολιτεύονται με όρους μικροκομματικής θεώρησης των πραγμάτων και διάσωσης των προνομίων μιας μικρής ολιγαρχίας. Από τον Μαρξ πορευόμαστε στην θυσία της Ιφιγένειας με τις πολιτικές, οικονομικές και συνδικαλιστικές ελίτ να υποδύονται ρόλους στο έργο «Περιμένοντας τους βαρβάρους και ό,τι ήθελε προκύψει».
Ο δρόμος είναι σκοτεινός στα γήπεδα του κόσμου αλλά και στα δικά μας.
*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ε-mail stephanos.constantinides@gmail.com